ტერმინი “არასრულფასოვნების კომპლექსი” ფსიქოლოგიაში ფროიდის მოსწავლემ, ალდგორ ადლენმა დაამკვიდრა. მისი აზრით, არასრულფასოვნების კომპლექსი ადამიანის თანდაყოლილი თვისებაა და მას ცხოვრების მამოძრავებელ ძალად მიიჩნევს, რადგან სწორედ ეს განცდა წარმოადგენდა სწრაფვას სრულქმნისაკენ.
მიუხედავ ადლერის ამ გამონათქვამისა, ვფიქრობ, სულაც არაა ეს კომპლექსი წინსვლისა და გამარჯვების იმპულსი, რაგდან პიროვნებებს, რომლებსაც აწუხებთ შინაგანი კომპლექსები, იმდენად ეშინიათ წარუმატებლობის და რაც მთავარია, გარშემო არსებული სოციუმის რეაქციისა, რომ მუდამ ჩრდილში ყოფნას ამჯობინებენ. (ჩრდილში ჯდომით ვინ გარუჯულა წარმატების მზეზე?? )
არასრულფასოვნების კომპლექსი, ანუ თვითშეფასების დაბალი დონე, წარუმატებლობის შიში და კომპეტენტურობის დაბალი პროცენტული მაჩვენებელი – ასე ხსნიან ამ ტერმინს ფსიქოლოგები.
ალბათ ყველა ადამიანი ილტვის ე.წ სრულქმნისაკენ. თუმცა კი ეს ცნება ყველასთვის ინდივიდუალურია. ზოგი ამას სხეულის და გარეგნობის სრულყოფაში ხედავს, ზოგი გონებრივში, ზოგი ინდივიდუალიზმში, ხოლო როდესაც ადამიანის სურვილები, ამბიციები და შესაძლებლობები არ ემთხვევა ერთმანეთს, ჩნდება არასრულფასოვნების კომლექსი.
კომპლექსის ჩამოყალიბებაში ლომის წილი მიუძღვის ოჯახს, ანტურაჟს - იმ სოციუმსა, რომელშიც პატარა იზრდება. ეს კომპლექსი ხომ სწორედ ამ დროს, ბავშვობაში ჩნდება, შემდეგ კი, უკვე მოზრდილ ასაკში იჩენს თავს, მაშინ როცა თავის დამკვიდრებისა და საკუთარი შესაძლებლობების დასაბუთების დრო დგება.
არასწორი თვითშეფასება შეიძლება ჩამოუყალიბდეს ბავშვს, რომელსაც გამუდმებით რაღაცას უკრძალავენ. ჩვენი შიშიც რომ ეს “არ შემიძლია” მოდის სწორედ ამ შორეული ბავშვობიდან, როდესაც დედის თქმით “არ შეგვეძლო” გვეჭამა საკუთარი ხელით, ჩვენ თვითონ “ვერ გავაკეთებდით” ამა თუ იმ საქმეს და ა.შ.
სხვა გარემოში კი, სადაც ცდილობენ ბავშვი წაახალისონ, დაეხმარონ და გააკეთებინონ მას ესა თუ ის საქმე დამოუკიდებლად ან ვინმეს დახმარებით, ბავშვი თავდაჯერებული ხდება და უჩნდება განცდა, რომ ის არაფრით არაა სხვაზე ნაკლები.
ალბათ ხშირად გინახავთ არაორდინალურად ჩაცმულ-დახურული ახალგაზრდები, სხვადასხვა ფერის თმითა და ათასგვარი ლითონით აღჭურვილები. ყოველთვის მიჩნდებოდა შეკითხვა, რატომ აკეთებენ ისინი ამას? ჩემი აზრით იმიტომ, რომ ამით ყურადღებას იქცევენ, ე.ი აკლდა მათ მანმადე ეს ყურადღება, ანუ მან ვერ დაიმკვიდრა საკუთარი თავი ამათუიმ სოციალურ ჯგუფში, მაგალითად, ოჯახში, მეგობრების წრეში, სკოლაში და ა.შ. და თუ იმისთვის, რომ ყურადღება მიიქციოს, მას სჭირდება 9საყურე, იგი გაიკეთებს მას. ვფიქრობ ესეც ერთ-ერთი გამოხატულებაა შინაგანი კომპლექსის.
არადა, საზოგადოებაში თავის დამკვიდრება სულ ადვილია, თუკი იპოვე შენი ნიშა ამ ცხოვრებაში...
No comments:
Post a Comment